Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της προωθούν δυναμικά έναν ανοικτό, ελεύθερο, σταθερό και ασφαλή κυβερνοχώρο, όπου θα εξασφαλίζεται πλήρως ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των θεμελιωδών ελευθεριών και του κράτους δικαίου, με στόχο την κοινωνική σταθερότητα, την οικονομική ανάπτυξη, την ευημερία καθώς και την ακεραιότητα της ελευθερίας και της δημοκρατικότητας των κοινωνιών.
Η ΕΕ καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες για την προστασία της από κυβερνοαπειλές προερχόμενες από τρίτες χώρες, ιδίως μέσω της ανάπτυξης κοινής διπλωματικής αντίδρασης με την ονομασία «εργαλειοθήκη για τη διπλωματία στον κυβερνοχώρο». Η αντίδραση αυτή περιλαμβάνει διπλωματική συνεργασία και διάλογο, προληπτικά μέτρα κατά των κυβερνοεπιθέσεων και κυρώσεις.
Η στρατηγική της ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια, την οποία ενέκριναν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ΕΥΕΔ τον Δεκέμβριο του 2020, ενισχύει τη διπλωματική αντίδραση της ΕΕ στις κυβερνοεπιθέσεις.
Κυρώσεις για την καταπολέμηση των κυβερνοεπιθέσεων
Τον Μάιο του 2019, το Συμβούλιο θέσπισε πλαίσιο που επιτρέπει στην ΕΕ να επιβάλλει στοχευμένες κυρώσεις ως μέσο αποτροπής και αντίδρασης σε κυβερνοεπιθέσεις που συνιστούν εξωτερική απειλή για την ίδια ή τα κράτη μέλη της.
Αξίζει να σημειωθεί πως παγκοσμίως σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ, το κυβερνοέγκλημα κοστίζει ετησίως περίπου 5,5 τρισ. €
Το πλαίσιο κυρώσεων που θέσπισε η ΕΕ επιτρέπει για πρώτη φορά στην ίδια να επιβάλλει κυρώσεις σε πρόσωπα ή οντότητες που ευθύνονται για κυβερνοεπιθέσεις ή απόπειρες κυβερνοεπιθέσεων, παρέχουν οικονομική, τεχνική ή υλική υποστήριξη για την πραγματοποίηση τέτοιων επιθέσεων ή εμπλέκονται με άλλους τρόπους σε αυτές. Είναι επίσης δυνατή η επιβολή κυρώσεων σε άλλα συνδεόμενα πρόσωπα ή οντότητες.
Τα περιοριστικά μέτρα περιλαμβάνουν:
- απαγόρευση ταξιδίου προς την ΕΕ
- δέσμευση περιουσιακών στοιχείων προσώπων και οντοτήτων
Οι πρώτες κυρώσεις για κυβερνοεπιθέσεις επιβλήθηκαν στις 30 Ιουλίου 2020.
Συνεργασία για την κυβερνοάμυνα
Ο κυβερνοχώρος θεωρείται ο πέμπτος πολεμικός τομέας, εξίσου σημαντικός για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις με την ξηρά, τη θάλασσα, τον αέρα και το διάστημα. Πρόκειται για έναν τομέα που καλύπτει από τα δίκτυα πληροφοριών και τηλεπικοινωνιών, τις υποδομές και τα δεδομένα που υποστηρίζουν έως τα συστήματα υπολογιστών, τους επεξεργαστές και τους ελεγκτήρες.
Η ενωσιακή συνεργασία στον τομέα της κυβερνοάμυνας αναπτύσσεται μέσω των δραστηριοτήτων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας (ΕΟΑ), σε συντονισμό με τον Οργανισμό της ΕΕ για την Κυβερνοασφάλεια και την Ευρωπόλ. Ο ΕΟΑ βοηθά τα κράτη μέλη να αποκτήσουν στρατιωτικό προσωπικό ειδικευμένο στον τομέα της κυβερνοάμυνας και εξασφαλίζει τη διαθεσιμότητα προδραστικής και μεταδραστικής κυβερνοαμυντικής τεχνολογίας.
Η στρατηγική της ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια, που υιοθετήθηκε τον Δεκέμβριο του 2020 από την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ, ενισχύει:
- τον συντονισμό της κυβερνοάμυνας
- τη συνεργασία και την ανάπτυξη ικανοτήτων κυβερνοάμυνας
Η πολιτική της ΕΕ για την κυβερνοάμυνα, που υιοθετήθηκε τον Νοέμβριο του 2022 από την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ, αποσκοπεί στην ενίσχυση των δυνατοτήτων κυβερνοάμυνας της ΕΕ καθώς και του συντονισμού και της συνεργασίας μεταξύ των στρατιωτικών και των μη στρατιωτικών κοινοτήτων στον κυβερνοχώρο.
Στις 23 Μαΐου 2023, το Συμβούλιο εξέδωσε συμπεράσματα σχετικά με την πολιτική της ΕΕ για την κυβερνοάμυνα, τονίζοντας τη σημασία της περαιτέρω ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της ΕΕ στην αντιμετώπιση κυβερνοαπειλών.
